Het stadje Verdun aan de Maas is bij veel Nederlanders niet veel meer dan ‘iets waar het allemaal heel erg was in de Eerste Wereldoorlog’. Alles draait om dat punt in de geschiedenis met als bekendste blikvanger een groot bolwerk waar veel hoogwaardigheidsbekleders uit de jaren 10 van de 20ste eeuw langskwamen om iets over die vreselijke oorlog te vinden.
De Citadel van Verdun is dan ook een van de belangrijkste gebouwen met betrekking tot de Eerste Wereldoorlog of la Grande Guerre en tevens de grootste bezienswaardigheid van de stad. Voor ons dus een plek om te bezoeken en een paar geocaches aan de buitenzijde van het verdedigingswerk te zoeken.
Om binnen te mogen was het coronatestbewijs nodig waarvan de QR-code gecheckt werd bij de deur. Een man met slecht gebit, kleine, vierkante bril met Mondriaanachtige kleuren en zittend in een rolstoel mocht niet naar binnen want hij had geen testbewijs. Hij prevelde iets Frans en iets dat veel weg had van ‘ausweis’. Het voelde wat ongepast, ook al heb ik zeker het gevoel dat zo’n testsamenleving onder een constant vergrootglas moet liggen, want als je zo’n samenleving te lang in stand houdt… voor je het weet is het normaal. Waarom dan toch ongepast? Omdat het in niets te vergelijken is met het uitmoorden van miljoenen mannen tussen de 20 en 30 jaar oud om een conflict waar me eigenlijk alle logische redenen nog steeds volstrekt onduidelijk van zijn.
Augmented reality
Terug naar la Citadelle Souterraine ofwel ondergrondse citadel. Eigenlijk hadden we geen idee hoe en wat. Met een soort ‘hoe ging dat vroeger ook al weer?’ volgen we gewoon bordjes naar bezienswaardigheden om daar nog enigszins verrast te worden. De entreeprijs leek relatief hoog voor een dergelijke bezienswaardigheid, 15 euro per volwassene. Maar het wachten op je kaartje heeft dan ook voordelen: je kunt eens rustig lezen wat op de elektronische informatieborden verschijnt. Een uur duurt het bezoek en het is tussen de 7 en 12 graden; neem een trui mee dus. En je beweegt niet, waardoor je ook niet warm blijft. Ah, de reden komt ook langs, het is een réalité augmentée-ervaring, dat verklaart de prijs Je krijgt dus een groot ding op je hoofd dat extra beelden over de werkelijkheid projecteert.
Je volgt de levens van vier soldaten die in de citadel aankomen en daar verschillende zaken beleven. Je loopt niet zelf, maar zit in een karretje dat een bepaald spoor volgt. Het is er koud en vochtig. Je kunt je bijna niet voorstellen dat het ooit een locatie was met stromend water, verwarming en licht, want ja, het is er verder ook pikdonker. Als je bang bent dat het karretje uitvalt, zorg dat je iets zaklamperigs met opgeladen batterij meeneemt. Het ziet er overigens allemaal niet uit alsof er niet nagedacht zou zijn over eventuele calamiteiten en hoe daarmee om te gaan.
Na het volgen van de verschillende verhalen wordt je aan het eind getrakteerd op alle verdragen die gesloten zijn. Het lijkt me toch nog steeds bizar dat je begint met zoiets. Dat daar de Tweede Wereldoorlog nog op volgde voelt helemaal bizar eigenlijk.
Rondje om de citadel
Of je nu wel of niet aan geocaching doet, een rondje om de citadel is zeker een aanrader. Loop ook eens de vaak bijna niet zichtbare paadjes in die richting de hoge muren van het verdedigingswerk gaan. Je komt soms pareltjes van vegetatie tegen die opkruipen tegen de vestingswanden.
Een aanrader dus, als de mussen niet van het dak vallen, want ik kan me voorstellen dat het erg heet kan zijn bij hoge temperaturen in de diepe gracht (heet dat zo, ook zonder water?) rond de citadel.
Nu wilde ik eigenlijk een stukje schrijven over de deplorabele staat van het Centre Mondial de la Paix. Waar Mitterand en Kohl ooit handjes schudden en waar een stukje Berlijnse muur in de tuin staat. En waar op het voorplein een tentoonstelling over de Weimarrepubliek te zien is, ook nog zo’n knusse periode in de Europese geschiedenis.
Stuk Berlijnse muur 
Zie de kozijnen
Om de hoek de kathedraal van Notre Dame met een crypte, die vrijwel geheel herbouwd is al vind je vast her en der een stukje terug uit de begintijd in 990. Gek genoeg zit er in de kathedraal dan weer een aantal zijkapellen die wel heel oud lijken, ook de interieurs, maar ik vond niet veel informatie in de kerk zelf. Vergeet ook de kloostergang niet met in het gras een bijna barok aandoende beeldgroep van de annunciatie, maar ik geloof dat het paar toch uit de 12de eeuw is.
Aangezien we niet in Verdun verbleven, was even teruggaan en meer informatie opscharrelen of gewoon nog een paar betere foto’s maken helaas geen optie.
